Taping medyczny sztywny – czym jest i kiedy stosować sztywne tejpy?

Taping sztywny (nazywany często tapingiem medycznym) to, obok kinezjologicznego i biomechanicznego, jeden z najczęściej używanych rodzajów tapingu. Korzystają z niego zarówno zawodowi sportowcy, jak i amatorzy aktywności fizycznej. Jest popularny również wśród osób, które na co dzień nie są związane ze sportem, jednak z różnych przyczyn doznają urazów i kontuzji. Z tego artykułu dowiesz się, dlaczego sztywny taping odgrywa tak istotną rolę w powrocie do sprawności i jej utrzymaniu. Poznaj jego zastosowanie i działanie!

Czym jest i jak działa taping sztywny?

Taping sztywny to metoda fizjoterapeutyczna, która polega na obklejaniu określonej części ciała nierozciągliwymi taśmami. Jest dobrą alternatywą dla stabilizatorów i ortez.

Głównym zadaniem tapów sztywnych jest stabilizacja i ochrona stawu przed dalszym uszkodzeniem tkanek (np. po skręceniu, czy zwichnięciu). Sztywny taping zapobiega niekontrolowanym ruchom w stawie, które mogłyby nasilić kontuzję i dolegliwości bólowe. Oprócz tego w pewnym stopniu ogranicza aktywność stawu, aby go odciążyć i zapewnić regenerację systemu kostno-mięśniowego danej okolicy ciała. Sztywne tejpy przekierowują obciążenia i przesuwają działanie siły mięśniowej w okolicę która nie będzie sprawiała bólu – zarówno podczas aktywności sportowej, jak i tej codziennej.

Zastosowanie tapingu medycznego sztywnego

Do najbardziej popularnych kontuzji i schorzeń, w których taping medyczny sztywny znajduje zastosowanie należą:

• łokieć tenisisty i golfisty,
• kolano skoczka i biegacza,
• kciuk narciarza i kciuk gajowego,
• wybicie stawów i pęknięcie kości palców niestabilność stawu (np. barku),
• skręcenie stawu skokowego,
• zwichnięcie stawu kolanowego,
• uszkodzenia więzadeł i ścięgien,
• przeciążenia układu mięśniowo-więzadłowego.

Taping medyczny służy również jako prewencja urazu czy kontuzji. Taśmy sztywne bardzo często wykorzystywane są wśród siatkarzy i piłkarzy ręcznych w postaci tejpów na palce. Przed treningiem lub inną intensywną aktywnością fizyczną (t.j. dźwiganie ciężkich przedmiotów) można zaaplikować plastry i bezpiecznie uprawiać sport czy wykonywać zaplanowane czynności.

Sztywny taping vs. kinesiology taping

Pomiędzy tapingiem medycznym sztywnym a kinesiotapingiem jest kilka bardzo ważnych różnic, a mianowicie:

• Rozciągliwość taśm. W tapingu sztywnym stosujemy taśmy nieelastyczne, co oznacza, że podczas aplikacji nie manewruje się stopniem rozciągnięcia, a plaster całkowicie blokuje ruch. W kinesiology taping plastry są bardzo elaestyczne, a ich naprężenie może wynosić nawet 140% względem początkowej długości.
• Pokrycie klejem. W tapingu sztywnym klej pokrywa całą powierzchnię plastra, co zwiększa jego przyczepność do skóry i umożliwia precyzyjną stabilizację kostno-mięśniową. W tapingu kinezjologicznym klej znajduje się na przebiegu tzw. ,,linii papilarnych” – wzorków na wewnętrznej stronie taśmy. To z kolei sprawia, że taśmy kinezjologiczne w elastyczny sposób pracują razem z tkankami miękkimi i umożliwiają swobodę ruchu.
• Ruchomość aparatu kostno-mięśniowego po aplikacji. Po naklejeniu taśm medycznych sztywny zauważamy ograniczenie ruchomości stawowej, co – jak już wiemy z poprzedniej części artykułu – jest celowe z punktu widzenia leczenia i profilaktyki. Taping kinezjologiczny pozwala z kolei na zachowanie pełnego lub częściowego zakresu ruchu, stąd również zyskał miano “elastycznego” czy “dynamicznego”.
• Przeznaczenie plastrów do tapingu. Plastry sztywne dla sportowców odgrywają rolę stabilizatorów, a więc mają za zadanie usztywnić staw i w pewnym stopniu ograniczyć funkcję kontuzjowanych lub przeciążonych mięśni i więzadeł. Ich aplikacja chroni również przed urazem podczas uprawiania kontuzyjnych sportów, takich jak piłka nożna czy siatkówka. Zastosowanie kinesiology taping jest szersze z punktu widzenia rodzaju schorzeń. Stosujemy je m.in. przy obrzękach, bólach ostrych i przewlekłych, korekcji ustawienia stawu, stanach zapalnych, rehabilitacji urazów czy schorzeniach neurologicznych.

Taping medyczny – najczęstsze aplikacje

Taping sztywny aplikuje się zarówno na małe, jak i duże stawy. Wśród najczęstszych aplikacji wyróżniamy taping stawu skokowego, kolanowego, nadgarstkowego oraz taping barku i palca.

Taping sztywny stawu skokowego

W przypadku stawu skokowego taping sztywny aplikuje się w skręceniach, zwichnięciach lub w celu prewencji kontuzji. Aplikacja powinna obejmować nie tylko staw skokowy, ale również obszar miniumum 3 cm nad kostkami (boczną i przyśrodkową), piętę oraz okolicę do połowy długości stopy. Aplikację nakleja się na staw w ustawieniu spoczynkowym, czyli ze stopą w zgięciu grzbietowym a baza końcowa tejpa powinna znaleźć się nad kostką.

Taping sztywny nadgarstka

Taping medyczny sprawdzi się u osób uprawiających sporty silnie angażujące nadgarstek, takie jak siatkówka i tenis, które mogą prowadzić do dużych przeciążeń ręki. Aplikację należy rozpocząć od grzbietowej strony nadgarstka, a następnie owinąć również śródręcze, pamiętając o zastosowaniu podkładu piankowego lub włókninowego pod aplikacją.

Plastrowanie złamanego palca

Plastrowanie medyczne jest jedną z form leczenia urazów palców i ich zabezpieczenia. Do najpopularniejszych uszkodzeń zaliczamy złamanie, które może być spowodowane np. upadkiem na rękę czy uderzeniem piłki. Wówczas taping sztywny unieruchamia kość i sąsiednie stawy, aby zabezpieczyć przed ich przemieszczaniem się, umożliwiając zrost kości. Oprócz złamań, sprawdzi się również w wybiciu palca, czyli podwichnięciu stawu śródręczno-paliczkowego lub międzypaliczkowego bliższego oraz w kciuku narciarza, czyli zerwaniu więzadła pobocznego łokciowego.

Sztywny taping stawu kolanowego

Stawy kolanowe są aktywowane w praktycznie każdym sporcie. Przy uprawianiu dyscyplin kontaktowych (t.j. piłka nożna, piłka ręczna, czy koszykówka) kolana są szczególnie obarczone wysokim ryzykiem uszkodzenia lub niestabilności. Taping sztywny pomaga zapobiec urazom, a także wspomaga rekonwalescencję, gdy już dojdzie do uszkodzenia. Korzystają z niego także sportowcy, którzy wcześniej doświadczyli kontuzji stawu kolanowego i zależy im na prewencji przed kolejnym urazem. Aplikacja powinna zabezpieczać więzadła (poboczne i krzyżowe) oraz rzepkę, nachodząc na mięsień czworogłowy uda, który jest najsilniejszym prostownikiem kolana.

Taping sztywny barku

Najczęstszymi przyczynami urazów barków są: rzuty i uderzenia wykonywane z dużą szybkością i intensywnością, upadki oraz zderzenie w kontakcie z innym zawodnikiem. Pojawiają się w takich sportach jak piłka ręczna czy siatkówka. Wówczas w barku może dojść do zerwania lub naciągnięcia ścięgien, które wchodzą w skład (m.in. stożka rotatorów), ciasnoty podbarkowej czy zwichnięcia w stawie ramiennym i niestabiloności.

Taping sztywny stanowi podporę dla mięśni, ścięgien oraz więzadeł, również tych tworzących połączenia stawowe z łopatką i obojczykiem. Przez to zapewnia także stabilizację, a więc częściowo lub całkowicie ogranicza ruchomość w jego obrębie. Odciążając struktury kostne i miękkie przyspiesza również rekonwalescencję po urazie lub przeciążeniu.

Jak naklejać sztywne tejpy?

Przed aplikacją należy oczyścić, odtłuścić i osuszyć skórę. Zapewni to dokładne i trwałe przyleganie kleju do jej powierzchni. Mężczyźni mogą również usunąć owłosienie z okolicy, która będzie poddawana aplikacji, co na pewno zmniejszy ból podczas usuwania taśmy. Bardzo ważne jest to, aby nie dotykać palcami powierzchni pokrytej klejem, ponieważ może to wpłynąć na jego przyczepność.

Aplikacja sztywnych tejpów sportowych odbywa się na stawie znajdującym się w pozycji neutralnej (spoczynkowej), czyli takiej, w której powierzchnie stawowe nie stykają się ze sobą, a więzadła i mięśnie stabilizujące są rozluźnione. Przykładowo, pozycją spoczynkową dla stawu kolanowego jest zgięcie pod kątem 25 stopni.

Po przygotowaniu skóry oraz odpowiednim ułożeniu stawu, nakładamy podkład piankowy lub włókninowy, który stanowi zabezpieczenie przed otarciami. Następnie rozpoczynamy aplikację tejpa od naklejenia jego bazy i dalej owijamy taśmą staw. Na końcu należy nałożyć końcową bazę zabezpieczającą i wygładzić całą powierzchnię aplikacji.

Jak długo stosować taping medyczny?

Ze względu na nierozciągliwość taśm medycznych, taping sztywny jest metodą fizjoterapeutyczną, którą stosuje się doraźnie (np. na sam czas treningu) lub w szczególnych dolegliwościach. Dlaczego? Długotrwała i często powtarzana stabilizacja stawu sprawia, że struktury kostne i tkanki miękkie przyzwyczajają się do działania tejpów i stopniowo tracą zdolność do samodzielnej ochrony stawu już po zdjęciu aplikacji. Nic dziwnego, skoro przez dłuższy czas ich funkcja była wyłączana i zastępowana przez inne narzędzie. Plastry sportowe powinny być zatem stosowane w określonych sytuacjach i możliwie jak najkrócej:

• u osób podatnych na urazy i kontuzje (np. nawykowe skręcenia stawu),
• po urazie o niewielkim stopniu uszkodzenia (w początkowym okresie),
• przy urazach palców, jako alternatywa innych form unieruchomienia,
• profilaktycznie w sportach, które charakteryzują się wysokim stopniem kontuzyjności – na czas treningu lub meczu.

Jak wybrać i gdzie kupić sztywne tejpy?

Taśmy sztywne dla sportowców charakteryzują się bardzo precyzyjnym przyleganiem do powierzchni skóry. Dlatego ważne jest, aby posiadały specjalne rowki, które odprowadzają pot na zewnątrz. Pozwala to jednocześnie utrzymać higienę ciała i zapewnić sportowcowi komfort. Istotną właściwością, o której powinien zapewnić producent jest wysoka trwałość oraz odporność na wodę. Jeśli wybierzemy taśmy medyczne od sprawdzonych producentów, możemy mieć pewność, że nawet podczas intensywnej aktywności fizycznej nic się z nimi nie stanie.

Podczas zakupu sztywnych plastrów dla sportowców dużą rolę odgrywa ich szerokość, która najczęściej występuje w 3 wariantach: 2cm, 3,75 cm, 5 cm. Najmniejsza jest przeznaczona do małych stawów, np. paliczkowych. Większa – skokowych czy kolanowych.

Poniżej prezentujemy topowych producentów taśm do tapingu sztywnego, od wielu lat działających na rynku fizjoterapeutyczno-sportowym. Ich produkty są dostępne w sklepie Weron.

• Sixtus Italia – włoski producent z prawie 50 letnią historią. Dostarcza najwyższej jakości sztywne tejpy do klubów sportowych na całym świecie;
• McDavid – czołowy amerykański producent stabilizatorów, ochraniaczy i sztywnych tejpów w różnych kolorach (m.in. fioletowym, czarnym, zielonym);
• Elyth – producent m.in. bandaży samoprzylepnych w formie pianki, które zabezpieczają aplikację sztywnych tejpów i występują w wielu wariantach kolorystycznych;

Akcesoria do sztywnego tapingu

Aby aplikacja taśm medycznych do tapingu była kompleksowa, a także wygodna w użytkowaniu, do plastrów warto dołączyć dodatkowe akcesoria do tapingu w postaci:

• podkładów piankowych lub włókninowych – zabezpieczają skórę przed ewentualnymi otarciami, spowodowanymi przez sztywne plastry, a także ułatwiają usunięcie taśmy,
• elastycznych bandaży samonośnych, nakładanych na sztywną aplikację, aby zabezpieczyć ją przed odklejeniem
• klej do tejpów
• nożyczki / nóż do tejpów

Podsumowanie

Sztywne plastry medyczne nie bez powodu są tak często i chętnie stosowane przez fizjoterapeutów i sportowców na całym świecie. Zapewniają bowiem precyzyjną stabilizację i odciążenie wybranych struktur aparatu ruchu. Jako alternatywa ortez są wygodniejsze w użytkowaniu, ponieważ na oklejoną część ciała można bez problemu założyć ubranie. Wiele rozmiarów plastrów do tapingu sztywnego sprawia również, że można aplikować je na palce rąk i stóp. Te i inne zalety, a także szerokie zastosowanie powodują, że taping sztywny można uznać za przełom w leczeniu kontuzji.