Fizjoterapia nieustannie się rozwija i wykorzystuje coraz to bardziej nowoczesne techniki w celu poprawy mobilności i ogólnego stanu zdrowia pacjentów. Jedną z popularniejszych w ostatnim czasie metod stosowanych w fizykoterapii jest elektrostymulacja za pomocą prądów TENS. Jest to nieinwazyjna, bezpieczna i skuteczna technika wykorzystywana w wielu dolegliwościach. Jej działanie jest szczególnie pomocne w terapii bólu, chorób układu kostno-stawowego oraz uszkodzeniach nerwów obwodowych. Popularną i przynoszącą doskonałe efekty jest terapia prądami TENS kręgosłupa. Jak ona działa? Dla kogo jest przeznaczona? I najważniejsze – czy jest skuteczna? Dowiedz się z naszego artykułu!
Zabieg TENS (ang. Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation), czyli przezskórna elektryczna stymulacja nerwów, jest metodą terapii z użyciem prądu, będącą jedną z podstawowych form elektroterapii. Wykorzystuje nagłe, krótkie impulsy o niskiej częstotliwości. Jest stosowana przede wszystkim w terapii bólu różnego pochodzenia, między innymi bólu kręgosłupa lędźwiowego. Jak to działa? Ułożone na ciele elektrody generują impulsy prądu, który stymuluje zakończenia nerwowe w skórze i hamuje przewodzenie sygnałów bólowych. Dodatkowo pobudza wydzielanie naturalnych substancji przeciwbólowych. Elektrostymulacja prądami TENS wykazuje się szybkim działaniem, jest bezpieczna i możliwa do wykonania samodzielnie w domu.
Pierwsze próby stosowania elektrostymulacji w terapii bólu sięgają początków XX wieku. Intensywny rozwój rehabilitacji z użyciem prądów TENS nastąpił natomiast po 1965 roku. Jej skuteczność została potwierdzona szeregiem badań naukowych. W 2022 roku Johnson i współautorzy opublikowali analizę pod tytułem “Skuteczność i bezpieczeństwo prądów TENS w terapii ostrego i przewlekłego bólu u osób dorosłych”. W wyniku przeglądu 381 badań stwierdzono zmniejszenie intensywności dolegliwości bólowych w trakcie oraz po zakończeniu rehabilitacji z wykorzystaniem TENS.
Ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez osoby w różnym wieku. Może mu towarzyszyć dyskomfort, sztywność mięśniowa, a nawet trudności w wykonywaniu ruchów. Dolegliwości pojawiają się w dolnej części pleców, jednak mogą promieniować także do innych okolic. Przyczyny bólu odcinka lędźwiowego mogą być różne – od siedzącego trybu życia i braku aktywności fizycznej, poprzez zmiany zwyrodnieniowe, aż po urazy.
Siedzący tryb życia jest zmorą dzisiejszych czasów. Spędzanie wielu godzin w tej samej pozycji prowadzi do napięcia mięśni grzbietu, co powoduje nacisk na nerwy i naczynia krwionośne. W konsekwencji plecy są przeciążone, a tkanki przewlekle niedotlenione. Niejednokrotnie przyjmowana postawa ciała jest nieprawidłowa, co dodatkowo pogłębia dolegliwości.
Konsekwencją siedzącego trybu życia jest między innymi ból w odcinku lędźwiowym. Nieprawidłowa pozycja może prowadzić nawet do przepukliny kręgosłupa oraz rwy kulszowej. Dominującym objawem jest wtedy ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do biodra, a nawet do stopy.
Przyczyną bóli lędźwiowych są także urazy oraz przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego. Mogą one powstać zarówno w wyniku groźnych wypadków, ale także na co dzień, na przykład z powodu przetrenowania lub ciężkiej pracy fizycznej. Często jest to związane z niedostateczną rozgrzewką, przecenieniem swoich możliwości siłowych lub nieprawidłową techniką ćwiczeń, np. podczas podnoszenia ciężarów. Urazy w postaci uszkodzenia mięśni grzbietu, więzadeł lub krążków międzykręgowych powodują uciążliwy ból lędźwiowy, który może utrzymywać się przez dłuższy czas i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Bardzo często źródłem bólu w lędźwiach są także zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego. Powstają one stopniowo w wyniku procesu starzenia się i nasilają się z wiekiem. W pierwszym etapie dyski między kręgami ulegają dehydratacji (odwodnieniu), tracą elastyczność i obniżają się. To z kolei zmniejsza ich działanie amortyzujące i prowadzi do przeciążeń. Do tego obniżenie odległości między kręgami może spowodować ucisk na struktury nerwowe, które nie mają dość miejsca. Przy zwyrodnieniu kręgosłupa z czasem pogorszeniu ulega także kondycja chrząstki między stawami, która stopniowo wyciera się i niszczy. Z tego powodu stawy kręgosłupa nie są odpowiednio amortyzowane, co powoduje dalsze uszkodzenie kości i otaczających je struktur,, a co za tym idzie – dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego. Postępująca choroba zwyrodnieniowa znacznie utrudnia wykonywanie podstawowych czynności i pogarsza jakość życia. Dlatego też niezwykle istotne jest wczesne rozpoczęcie rehabilitacji i przerwanie błędnego koła bólu, w czym świetnie sprawdzi się zabieg TENS.
Jednymi z najczęstszych wad wrodzonych w obrębie kręgosłupa są jego deformacje. Obejmują trzy podstawowe typy: hiperkifozę, hiperlordozę lędźwiową oraz skoliozę. Hiperkifoza polega na nadmiernym wygięciu pleców do tyłu w odcinku piersiowym i powstaniu „garba”. Nadmierna lordoza to z kolei zbyt duża wklęsłość kręgosłupa do przodu w części lędźwiowej. Skolioza natomiast to deformacja kręgosłupa na boki. Wszystkie te wady wrodzone powodują zaburzenie postawy, które prowadzą do bólu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.Tego typu zniekształcenia mogą prowadzić nawet do przeciążeń pleców. Dlatego też zalecane jest wykonywanie ćwiczeń na kręgosłup lędźwiowy (zajęcia korekcyjne), a w celu łagodzenia dolegliwości bólowych – elektrostymulacja na kręgosłup.
Niektóre choroby zapalne dotykają także struktur kręgosłupa i powodują silny ból w lędźwiach. Może on pojawić się m.in. w wyniku choroby nazywanej zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa. Jest to schorzenie przewlekłe, które powoduje również znaczną sztywność pleców i trudności w poruszaniu się.
Kolejną postępującą z wiekiem chorobą, powodującą ból lędźwiowy jest osteoporoza. Należy ona do grupy chorób metabolicznych, czyli takich, w których zaburzone są procesy powstawania niektórych substancji. W osteoporozie dochodzi do stopniowego ubytku masy kostnej, a przez to do osłabienia szkieletu i aparatu mięśniowo-więzadłowego, oraz zwiększenia podatności na złamania. Prowadzi to do wystąpienia tzw. zespołu przeciążeniowego, który objawia się przede wszystkim bólem kręgosłupa lędźwiowego, ale również innych okolic.
Istnieje wiele metod zarówno zapobiegania, jak i leczenia bólu. W łagodzeniu dokuczliwych objawów niezwykle korzystne efekty przynoszą masaże oraz terapia manualna pod okiem fizjoterapeuty. Warto jednak pamiętać o technikach, które z łatwością można wykonać samodzielnie w warunkach domowych. W zmniejszaniu bólu kręgosłupa lędźwiowego sprawdza się między innymi rolowanie pleców, taping, a także pistolet do masażu.
Doskonałą metodą walki z bólem kręgosłupa lędźwiowego jest elektrostymulacja za pomocą prądów TENS. Prądy TENS na kręgosłup możesz wykonać w ramach rehabilitacji u fizjoterapeuty lub samodzielnie w domu. Jest to technika niezwykle skuteczna, ale także bezpieczna.
Prądy TENS działają na nasze ciało dwutorowo. Po pierwsze wysyłają sygnał do mózgu, który blokuje przewodzenie bodźców bólowych. Dzięki temu możesz znacznie zmniejszyć nasilenie dolegliwości lub nawet całkowicie przestajesz odczuwać nieprzyjemne objawy.
Dodatkowo, prądy na kręgosłup stymulują wydzielanie naturalnych substancji o działaniu przeciwbólowym – endorfin. Ich budowa zbliżona jest do opioidów, czyli silnych leków stosowanych w leczeniu bólu. Dzięki temu niezwykle skutecznie zwalczają odczuwane dolegliwości bólowe, także przy schorzeniach przewlekłych
W zależności od Twojego stanu zdrowia i nasilenia objawów taka elektrostymulacja może trwać od 20 minut, nawet do godziny. Pamiętaj, że choć już nawet po jednym zabiegu na kręgosłup będziesz odczuwać poprawę, to aby osiągnąć najlepsze efekty warto wykonać całą serię.
Po szczegółowe informacje o sposobie działania i efektach prądów TENS sięgnij do artykułu “Elektrostymulacja prądami TENS i NMES – czy działa? Na co pomaga”.
Prądy TENS na kręgosłup możesz wykonać w ramach rehabilitacji u fizjoterapeuty lub samodzielnie w domu. Bez obaw, jest to stosunkowo proste. Terapia z wykorzystaniem prądów TENS na kręgosłup jest naturalną i bezpieczną metodą.
Prądy TENS na kręgosłup lędźwiowy są często stosowane przez fizjoterapeutów zarówno jako element rehabilitacji, jak i samodzielny zabieg przeciwbólowy. Zalecane są osobom z przewlekłym bólem pleców w przebiegu różnych schorzeń oraz przy ostrym bólu po urazie czy operacji.
W tym celu fizjoterapeuta umieszcza elektrody na ciele i ustawia parametry TENS na kręgosłup. W trakcie zabiegu możesz czuć delikatne mrowienie, jednak nie powinien być bolesny.
Czy istnieją domowe sposoby na ból kręgosłupa lędźwiowego? Jak najbardziej! Elektrostymulację możesz wykonać także samodzielnie w swoim domu dzięki urządzeniu PowerDot. Wbrew pozorom, przy odpowiednim sprzęcie, jest to bardzo proste i intuicyjne.
Podobnie jak u fizjoterapeuty, w pierwszej kolejności musisz umieścić elektrody w odpowiednich miejscach na ciele .Jak to zrobić? Pomoże Ci w tym darmowa aplikacja PowerDot. Za jej pomocą wybierz cel zabiegu (łagodzenie bólu) i wskaż miejsce dolegliwości (plecy). Na podstawie wprowadzonych danych aplikacja wskaże Ci okolice, w które należy przykleić elektrody urządzenia oraz ustawi odpowiednie parametry. Gotowe! Urządzenie do prądów TENS na kręgosłup lędźwiowy będzie pracować, podczas gdy Ty możesz odpoczywać lub wykonywać codzienne czynności.
Ten domowy sposób na ból pleców ma wiele zalet. Przede wszystkim możesz dbać o swoje dobre samopoczucie i zwalczać dolegliwości bólowe bez wychodzenia z domu. Dzięki temu oszczędzasz czas, energię, a często również pieniądze. Samodzielnie możesz wybierać odpowiadające ci godziny zabiegu, które nie będą kolidować z Twoim planem dnia. Dodatkowym plusem jest możliwość korzystania z elektrostymulatora także przez Twoich domowników, dzięki czemu sprzęt jest jeszcze bardziej przydatny.
Korzystanie z elektrostymulatora w warunkach domowych jest szczególnie proste z urządzeniem PowerDot 2.0 UNO lub PowerDot 2.0 DUO marki Therabody. Dlaczego? Do sprzętu dedykowana jest specjalna aplikacja na smartfon, która krok po kroku przeprowadzi Cię przez proces zabiegu prądami TENS. Pobierz ją za darmo i przekonaj się sam, w jak łatwy i przystępny sposób pozwala na obsługę urządzenia i dopasowanie zabiegu do aktualnych potrzeb. Dzięki temu bez problemu możesz samodzielnie przeprowadzać swoją terapię przeciwbólową za pomocą prądów TENS.
Ułożenie elektrod i ustawienie mocy w rehabilitacji prądami TENS jest naprawdę proste. W zależności od modelu PowerDot posiada 2 lub 4 elektrody, które należy przykleić w dolnej części pleców po obu stronach kręgosłupa W bólu lędźwiowym świetnie sprawdza się także elektroda Butterfly. Jej kształt ułatwia przymocowanie w dolnej części pleców i równomierną elektrostymulację mięśni. Dokładne miejsce ustawienia elektrod na ciele wskaże Ci aplikacja. W zależności o Twoich potrzeb dobierze także parametry działania, które będą dla Ciebie komfortowe, a jednocześnie skuteczne. Po upływie czasu zabiegu PowerDot sam zatrzymuje działanie. Nie musisz się o nic martwić!
Czy zabieg prądami TENS jest bezpieczny? Jak najbardziej! Zabieg prądami TENS jest nieinwazyjny i wyjątkowo bezpieczny. Bez obaw możesz wykonywać go samodzielnie w domu. Dzięki aplikacji PowerDot korzystanie z elektrostymulatora jest też bardzo proste. Krok po kroku dowiesz się, jak podłączyć sprzęt i w jaki sposób przykleić elektrody. Dzięki temu możesz mieć pewność, że bez trudu samodzielnie sobie z tym poradzisz.
Elektrostymulacja jest metodą nieinwazyjną i bezpieczną Tak jak w przypadku innych zabiegów fizykalnych istnieją jednak pewne przeciwwskazania do jej stosowania, między innymi:
Prądów TENS nie należy stosować w okolicy klatki piersiowej, oczu, oraz na przedniej powierzchni szyi.
Szczególną ostrożność należy zachować również w przypadku padaczki, arytmii i zaawansowanych chorób układu krążenia.
Terapia z użyciem prądów TENS (przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów) to skuteczna metoda, powszechnie stosowana w fizjoterapii. Głównym wskazaniem do zabiegu są dolegliwości bólowe różnego pochodzenia. Zastosowanie prądów TENS na kręgosłup lędźwiowy przynosi dobre i szybkie efekty . Elektrostymulacja łagodzi ból, poprawia ogólne samopoczucie i sprawność. Zabiegi prądami TENS można wykonać w gabinecie fizjoterapeutycznym lub samodzielnie w warunkach domowych. Umożliwia to niezwykle funkcjonalne urządzenie PowerDot, do którego dedykowana jest specjalna aplikacja mobilna. Przeprowadzi Cię ona krok po kroku przez proces terapii, dzięki czemu będzie ona nie tylko skuteczna, ale przede wszystkim bezpieczna.
Studentka kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie. Zakochana w podróżowaniu, poznawaniu nowych ludzi, kultur i smaków.