Wysiłek fizyczny wymaga odpowiedniego przygotowania żywieniowego. Aby osiągać coraz to lepsze wyniki sportowe i dobrze czuć się podczas treningu niezbędna jest energia, która zapewni ci siłę na wykonywanie zaplanowanych ćwiczeń. Niekiedy trening trwa tak długo, że brakuje energii do kontynuacji wysiłku i w takiej sytuacji warto byłoby mieć pod ręką coś co dostarczy łatwo przyswajalnej energii w krótkim czasie. Takim produktem są batony energetyczne, o których dowiesz się wszystkiego co najważniejsze z niniejszego artykułu.
Batony energetyczne to poręczne przekąski, które dostarczają pokaźnej porcji energii, głównie pochodzącej z węglowodanów i/lub tłuszczów. Jak zapewne już wiesz węglowodany to substancje odżywcze, które są głównym źródłem energii dla pracujących mięśni. Właśnie z tego powodu batony energetyczne są szczególnie polecane sportowcom (przede wszystkim trenującym dyscypliny wytrzymałościowe).
Wysiłki trwające powyżej 60 minut (np. kolarskie czy biegowe) wymagają przyjęcia dodatkowych od 30 do 90g węglowodanów (w zależności od typu wysiłku), które dostarczą energii pracującym mięśniom. Podczas treningu możliwości w jakich można spożyć posiłek są ograniczone dlatego niezbędne są produkty, które można bez problemu zjeść i które szybko uzupełnią straty energetyczne. Do takich produktów zaliczane są wspomniane batony energetyczne.
Batony energetyczne tak naprawdę mogą być dobre dla każdego kto potrzebuje łatwo dostępnej energii. Między innymi z tego powodu batony energetyczne polecane są przede wszystkim dla osób aktywnych fizycznie - sportowców amatorów i zawodowców.
Batony energetyczne to również świetna alternatywa dla słodyczy. Dzięki idealnie dobranym składnikom batony energetyczne dla sportowców, np. batony energetyczne dla biegaczy mogą wspomóc organizm łatwo przyswajalną energią, przyśpieszyć regenerację oraz straty substancji zapasowych, tj. glikogenu mięśniowego.
Dobrym pomysłem będzie zabranie batonów energetycznych w góry - zajmują mało miejsca, a są bardzo wartościowe i z pewnością dodadzą siły podczas wymagającej aktywności fizycznej.
Na koniec warto zaznaczyć którzy sportowcy mogą skorzystać z korzystnych funkcji batonów energetycznych, są to między innymi:
To kiedy należy jeść batony energetyczne zależy od celu w jakim chcemy je spożyć. Można je jeść ze względu na szybki zastrzyk energii (przed lub w trakcie aktywności fizycznej) lub uzupełnienie strat glikogenu (po treningu).
Batony energetyczne dla sportowców polecane przed lub w trakcie treningu zapewnią energię do wykonywanych ćwiczeń lub podczas trwania zawodów. Spożywając batony energetyczne przed treningiem możesz zahamować uczucie zmęczenia i pozwolić na dłuższe i intensywniejsze treningi. Będzie to szczególnie przydatne podczas np. długich biegów czy jazdy rowerem, a także przed wyjściem do ringu w przypadku sportów walki. Zastrzyk energii przed zawodami pozwoli na efektywniejszą walkę. Każda potencjalna przewaga nad przeciwnikiem jest na wagę złota.
Jeżeli wybierzesz batony energetyczne po treningu to możesz wpłynąć na regenerację powysiłkową. Spora dawka łatwo przyswajalnych węglowodanów, które obecne są w batonach energetycznych może wpłynąć na efektywniejsze odbudowanie zasobów glikogenu. Glikogen jest niezbędny do kolejnych aktywności wysiłkowych zaplanowanych w najbliższym czasie po danej jednostce treningowej. W celu regeneracji powysiłkowej przydatne będą również batony proteinowe o których przeczytasz więcej w artykule: Batony proteinowe dla kogo jeść i czy są zdrowe?
W diecie sportowca jest miejsce zarówno na batony energetyczne, jak i batony proteinowe. Batony energetyczne pomocne będą jako wspomniany już wielokrotnie zastrzyk energii lub wsparcie w uzupełnieniu strat po zużyciu glikogenu mięśniowego.
Z kolei batony proteinowe są bardzo dobrym źródłem białka, które niekiedy ciężko przyjąć sportowcom w odpowiedniej ilości z dietą. Batony proteinowe są zatem uzupełnieniem klasycznej diety sportowca, ale dzięki wysokiej zawartości białka mogą przyspieszyć regenerację po ciężkim treningu. Dzięki batonom proteinowym organizm ma dostęp do wysokiej jakości protein, które są niezbędne w budowie i wzmacnianiu mięśni.
Nie można stosować batonów energetycznych i proteinowych zamiennie w celu uzyskania np. zastrzyku energii przed treningiem. Jedne i drugie uzupełniają dietę w sportowca w niezbędne makroskładniki, ale zarówno węglowodany i białka mają po prostu inne funkcje w organizmie. Dlatego w celu wzbogacenia diety w węglowodany i pochodzącą z nich łatwo dostępną energię wybierz batony energetyczne, a jeżeli chcesz zwiększyć spożycie białka i zadbać o mięśnie - postaw na batony proteinowe. Jeżeli po prostu chcesz zjeść coś na szybko i zapełnić żołądek to nie zastanawiaj się i bierz to co masz pod ręką (chociaż baton proteinowy będzie lepszym wyborem ze względu na wysoką zawartość białka, która zwiększa uczucie sytości).
Zarówno batony energetyczne, jak i proteinowe mogą spełniać funkcję zamiennika słodyczy również dla osób mniej aktywnych fizycznie.
Podczas aktywności fizycznej, niezależnie od tego czy tej związanej z treningiem czy zawodami organizm sportowca zużywa ogromne ilości energii. Jeżeli w pewnym momencie jej zabraknie to możesz pożegnać się z lepszym wynikiem czy pozycją na podium. Na szczęście możesz temu zapobiec stosując różne produkty bogate w węglowodany, które mogą zapobiec niedoborom energii podczas wysiłku. Tymi produktami są batony i żele energetyczne. Co lepiej wybierać?
Żele energetyczne są skoncentrowanym źródłem łatwo dostępnej energii. Zawierają sporą porcję cukrów w małej objętości dzięki czemu łatwo zabierzesz je ze sobą w trasę i zjesz bez przerywania treningu czy wyścigu. Żele energetyczne nie obciążają dodatkowo żołądka. Więcej o żelach energetycznych przeczytasz we wpisie:
Żele energetyczne dla kolarzy i biegaczy jakie wybrać i jak stosować?
Batony energetyczne również są doskonałym źródłem energii i polecane są podczas trwania wysiłku. Są one z kolei znacznie treściwsze i lepiej zaspokajają uczucie głodu.
Z tychże względów nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie co jest lepsze. Najlepszym rozwiązaniem będzie zabranie ze sobą zarówno żeli, jak i batonów energetycznych na czas trwania wysiłku. Żele sprawdzą się w sytuacji, w której będziesz chciał dostarczyć sobie energii poprzez szybkie ich spożycie i bez obciążania żołądka. Batony energetyczne przydadzą się gdy zaczniesz odczuwać głód i będzie zależało ci na zapełnieniu żołądka, a także w przerwie między aktywnością. Możesz przetestować wszystkie rozwiązania: skorzystać tylko z żeli, tylko z batonów lub obydwu opcji podczas jednej jednostki treningowej. Sprawdź, która forma lepiej ci pasuje i w jakich okolicznościach, aby na czas zawodów wybrać opcję najbardziej optymalną dla ciebie.
Batony energetyczne możesz spotkać również pod nazwami: batony dla sportowców, batony dla biegaczy czy po prostu batony węglowodanowe i batony wysokowęglowodanowe. Sięgając po taki produkt warto czytać skład, aby upewnić się czy spełni on oczekiwania względem planowanej aktywności fizycznej.
Niektóre batony energetyczne są źródłem nie tylko energii w postaci węglowodanów, ale również tłuszczów. Tłuszcz obecny w batonach może przyczynić się do spowolnienia uwalniania energii z posiłku co w zależności od dyscypliny sportowej i czasu do planowanego wysiłku będzie pożądane lub nie. Jeżeli zależy ci na szybkim zastrzyku energetycznym sięgnij po batony bez dodatku tłuszczów, a jeżeli masz więcej czasu do treningu lub chcesz zjeść batona po wykonanej aktywności możesz wybrać te z dodatkiem tłuszczów. Batony od Namedsport są źródłem głównie węglowodanów pochodzących z owoców i zbóż. Batony Namedsport OrganicBar są dodatkowo źródłem tłuszczów pochodzących z orzechów.
Wegańskie batony energetyczne nie będą posiadały w swoim składzie produktów pochodzenia zwierzęcego czyli, między innymi: białek mleka, serwatki, kazeiny, jajek, ani miodu. Miód jest produktem bardzo często unikanym w diecie wegan dlatego nie znajdziesz go w batonach wegańskich.
W asortymencie marki Namedsport znajdziesz kilka batonów węglowodanowych idealnie dopasowanych pod wegan i wegetarian. Batony energetyczne z serii Organicbar lub Naturalbar, np. Burak - czarna porzeczka nie posiadają w swoim składzie produktów odzwierzęcych. Batony wegańskie od Namedsport polecane są przed treningiem lub jako przekąska między treningami. Lepiej nie sięgać po te batony w trakcie wysiłku ze względu na wysoką zawartość błonnika pokarmowego. Błonnik pokarmowy ogólnie ma działanie dobroczynne, ale podczas wysiłku może za bardzo obciążyć układ pokarmowy, poprzez zmniejszenie tempa wchłaniania treści pokarmowej. Osoby nie przyzwyczajone do wysokiego spożycia błonnika pokarmowego mogą odczuć dyskomfort trawienny i pogorszyć swoje wyniki sportowe.
Batony wegańskie Namedsport z serii NaturalBar są przygotowane z masy warzywno-owocowej otoczonej wafelkiem ryżowym. Wzbogacają codzienną dietę w porcję warzyw i owoców pełnych witamin i składników mineralnych. Dostępne są w trzech smakach: burak-czarna porzeczka, jabłko-marchew-pomarańcza, rabarbar-truskawka.
Batony wegańskie Namedsport z serii OrganicBar w swoim składzie mają suszone owoce oraz orzechy, które są niezwykle drogocenne dla naszego organizmu - dostarczają zdrowych tłuszczów roślinnych oraz (tak jak batony z serii NaturalBar) witamin i składników mineralnych. Dostępne są w dwóch smakach: czekoladowo-migdałowym oraz kokos-makadamia.
Batony energetyczne bez cukru - czy to w ogóle możliwe? W teorii to trochę bez sensu, ponieważ batony energetyczne mają dostarczyć łatwo dostępnej energii w postaci węglowodanów, a cukier całkowicie sprawdza się pod tym względem. Sportowcy ze względu na dużą aktywność w ciągu dnia nie muszą ograniczać cukru w codziennej diecie, ale jeżeli chcą ograniczyć cukier dodany (czyli taki, który nie występuje naturalnie w składnikach obecnych w produkcie) to z pomocą przychodzą batony z serii Naturalbar oraz OrganicBar. Batony Naturalbar i OrganicBar są energetyczne, ale w swoim składzie nie mają cukru dodanego. Węglowodany obecne w batonach ze wskazanych serii pochodzą z owoców. Poza tym batony OrganicBar dostarczają energii pochodzącej z tłuszczów zawartych w orzechach.
Batony takie jak Naturalbar lub OrganicBar mogą być świetną alternatywą dla słodyczy dla osób, które niekoniecznie są sportowcami, ale chciałyby znaleźć zamiennik dla słodyczy. Mogą być one polecane nawet dla najmłodszych jako przekąska w szkole, a także dla osób na diecie czy borykających się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, np. w cukrzycy lubinuslinooporności. Dla diabetyków szczególnie polecaną serią będzie OrganicBar ze względu na obecność orzechów, które obniżają indeks glikemiczny dzięki czemu mogą zapobiec wahaniom cukru we krwi.
Aby jeszcze bardziej poprawić wydolność sportowca niektóre batony wzbogacane są w kofeinę, która ma działanie pobudzające. Kofeinę znajdziesz w batonach energetycznych od Goldnutrition z serii SaltBar. Batony z serii SaltBar łączą w sobie słodko-słony smak oraz dostarczają kofeiny. Dzięki temu polecane są podczas ciężkich i długotrwałych jednostek treningowych. Kofeina poprawia koncentrację oraz niweluje uczucie zmęczenia. Poza tym dodatek sodu w batonach SaltBar uzupełnia straty tego minerału powstałe podczas aktywności, co zapobiega niebezpiecznej hiponatremii. Batony od Goldnutrition z kofeiną dostępne są w smakach: czekolada-orzech laskowy, orzechy arachidowe, prażona kukurydza. Wspomniane produkty to idealne batony energetyczne dla biegaczy i kolarzy, a także sportowców sztuk walki czy sportów wytrzymałościowych.
Tak jak w większości przypadków, tak i w tym przypadku ciężko odpowiedzieć na pytanie “czy batony energetyczne są zdrowe”. Wszystko zależy od składu oraz porcji spożytej w ciągu dnia, a także tego jak to wygląda w stosunku do całej diety sportowca.
Niektóre dostępne na rynku batony energetyczne mają niekoniecznie “zdrowy skład” - zawierają dużo dodanego cukru i innych substancji typu syrop glukozowy, czy cukier inwertowany. Z jednej strony cukier jest sportowcom potrzebny jako paliwo, ale na przykładzie batonów od NAMEDSPORT, można wybrać lepszą jego formę, która niesie również inne profity (np. cukier z owoców, które są źródłem witamin, substancji bioaktywnych czy błonnika). Batony węglowodanowe, które dostarczają energii głównie poprzez sporą porcję dodanego cukru, a niekoniecznie cukru naturalnie występującego w produktach wykorzystanych przy produkcji batonów mogą być uznane za niezdrowe, szczególnie dla osób które nie są zaliczane do grupy sportowców.
Nie oznacza to, że pozostałe batony, w których znajdziesz cukier dodany np. Total Energy Fruit Bar czy Energy Bar są niepolecane. Wręcz przeciwnie! One również są bardzo wartościowe dla sportowca i mają w swoim składzie jakościowe składniki.
Wszystko zależy jednak od całej diety i w odpowiednich proporcjach na wszystko znajdzie się miejsce. Dotyczy to szczególnie ciebie jeśli jesteś ciężko trenującym sportowcem, który trochę inaczej przerabia “nadmiar cukru” w porównaniu do osoby mającej pracę siedzącą i nie uprawiającej aktywności fizycznej.
Szereg batonów energetycznych dostępnych na rynku bogatych jest w tłuszcze nasycone (np. z oleju palmowego), które niekorzystnie wpływają na zdrowie. Im krótszy skład na opakowaniu tym lepiej dla naszego zdrowia dlatego decydując się na batony energetyczne miej to na uwadze i porównuj składy między sobą.
Batony od Namedsport (w szczególności z serii Organicbar oraz Naturalbar) dostarczają energii pochodzącej z naturalnie słodkich produktów: owoców, niektórych warzyw i orzechów. Takie batony dostarczają również sporej porcji witamin, składników mineralnych, substancji bioaktywnych oraz prozdrowotnego błonnika pokarmowego. Batony stworzone z naturalnych składników mogą spokojnie znaleźć się w dziale z napisem “zdrowe batony energetyczne”.
Batony energetyczne od Namedsport są bez aspartamu, acesulfamu oraz bez dodatku oleju palmowego - to zdecydowanie ich duży plus i wyróżnik na tle innych batonów energetycznych.
Przeglądając batony energetyczne dostępne w sklepach internetowych zwróć uwagę na skład produktu, a także zawartość węglowodanów i tłuszczów. Dokładna analiza składu i wartości odżywczej batonów umożliwi ci wybór produktu dopasowanego do twoich potrzeb. Batony energetyczne od Namedsport wzbogacone są w witaminy, np. witaminy z grupy B oraz antyoksydanty np. witaminę C, a także pozbawione są aspartamu i acesulfamu - czyli sztucznych słodzików.
Nazwa | Energy Fruit Bar Dla smaku yellow fruits | Energy Bar Dla smaku strawberry | Fit Crisp Dla smaku jogurt-brzoskwinia | Salt Bar Dla smaku chocolate&corn | Organic Bar Dla smaku cocoa-almond | Natural Bar Dla smaku burak-czarna porzeczka |
---|---|---|---|---|---|---|
Krótki opis | Masa owocowa z dodatkiem płatków ryżowych/ w opłatku Szybkie źródło łatwo przyswajalnej energii z owoców | Masa owocowa z dodatkiem płatków ryżowych / bez opłatka Szybkie źródło łatwo przyswajalnej energii z owoców | Baton energetyczny z dodatkiem dmuchanego ryżu, w chrupiącej polewie czekoladowej. | Baton energetyczny z dodatkiem kofeiny, tauryny i sodu. Pyszny, pralinkowy smak. | Przekąska energetyczna do spożycia w ciągu dnia, na bazie orzechów i suszonych daktyli. | Masa warzywno-owocowa, otoczona wafelkiem ryżowym. Bogate źródło błonnika, cenne wzbogacenie codziennej diety o owoce i warzywa |
Węglowodany w porcji | 22g | 28g | 23g | 20,4g | 13g | 21g |
Cukier | 17g | 15,4g | 15g | 16,4g | 11g | 20,7g |
Zalecana dzienna porcja | 1-2 batony | 1-2 batony | 1 baton | 1 baton | 1 baton | 1-2 batony |
Właściwości | - Dodatkowy opłatek pozwala na nie przyklejanie się batona do dłoni w czasie wysiłku - Dodatek: witaminy C, tiaminy i witaminy B6- bez asparatmu i acesfulamu - produkt włoski | - Zawierają tłoczony na zimno olej słonecznikowy - [względnie] krótki skład - bez asparatmu i acesfulamu - produkt włoski | - Dodatek białka 4,2g w porcji - Dodatek: witaminy C, Niacyny, witaminy E; Kwasu pantotenowego, ryboflawiny, witaminy B6, tiaminy i L-karnityny - bez asparatmu i acesfulamu - produkt włoski | - Dodatek tauryny, sodu i kofeiny - Baton energetyczny - pobudzający -Dodatkowo: magnez, wapń, tiamina, witamina B6, - Odpowiedni dla vegetarian - Marka portugalska | - Prosty skład - Bogate źródło błonnika (ok. 3 g w porcji) - Produkty pochodzenia organicznego - Bez glutenu, bez laktozy - Przyjazny wegetarianom - Bez dodatku oleju palmowego | - Bogate źródło błonnika 5,5g w porcji - Bez dodatku oleju palmowego - bez asparatmu i acesfulamu - produkt włoski - produkty przyjazny dla wegan i wegatrian |
Uwaga | Wysoka zawartość kofeiny Wysoka zawartość sodu | Wysoka zawartość błonnika | ||||
Kiedy spożywać | Przed, w trakcie | Przed, w trakcie | Przed, po | Przed, w trakcie, po | Przed | Przed |
Decydując się na batony energetyczne odpowiedz sobie na pytanie: w jakim celu chcesz korzystać z ich funkcji? Odpowiedź na to pytanie pomoże wybrać najlepszy dla ciebie baton energetyczny. Jeżeli chcesz mieć łatwy dostęp do żywności, która szybko dostarczy ci energii przed wysiłkiem postaw na batony energetyczne bez dodatku tłuszczów, np. Total Energy Fruit Bar o smaku żółtych owoców lub Energy Bar o smaku truskawkowym. Jeżeli wolisz skupić się na regeneracji po wysiłku i uzupełnieniu strat glikogenu to możesz wybrać takie jak te wspomniane przed chwilą lub takie, które mają w sobie również więcej tłuszczu, np. Organic Bar. Jeżeli chcesz wzbogacić swoją dietę w proteiny - sięgnij po batony proteinowe.
Warto również kierować się swoimi preferencjami żywieniowymi - wybieraj takie smaki, które lubisz i testuj różne kombinacje smakowe. Może coś cię pozytywnie zaskoczy i znajdziesz nową ulubioną słodką przekąskę. Nie zapomnij o czytaniu składów na opakowaniu, szczególnie gdy zależy ci na pozytywnym wpływie na zdrowie (pod tym względem szczególnie polecamy Natural Bar burak-czarna porzeczka).
Wybierając batony energetyczne warto korzystać z nich zamiennie razem z żelami energetycznymi, szczególnie w trakcie wysiłku w okresie przygotowawczym przed ważnymi zawodami. Dzięki temu będziesz mógł ocenić jakie zestawienie jest dla ciebie najbardziej skuteczne i co możesz wykorzystać bez żadnych obaw w dniu rozgrywek sportowych.
Dietetyczka, ukończyła Warszawski Uniwersytet Medyczny. Doświadczenie w żywieniu sportowców zdobywała pracując z zawodnikami Kadry Polski w kick-boxingu.